Dekalog - Dziesięć Przykazań Bożych w Biblii

DEKALOG - Dziesięć Przykazań według Boga z Biblii
Prawa Boże na Szmaragdowych Tablicach Spisane 

Dekalog, Dziesięć Przykazań Bożych to jedno z ciekawszych zagadnień etycznych, szczególnie jeśli wgłębić się w jego oryginał, czyli w pierwotną treść zawartą Biblii. Dekalog objawiony jest według Biblii prorokowi Mojżeszowi (hebr. Mose) przez Boga (hebrajskie Elohim, Eloah, EL) JHWH (JaHWaH, JaHuWaH, JeHoWaH), tłumaczonego zwykle w polskich przekładach jako Pan, a oryginalnie odczytywanego zastępczo przez Żydów jako Adonai, Adon (Aton).

Dziesięć przykazań - Dekalog

Dekalog w obu jego wersjach biblijnych znajduje się w księgach Tory (Torah), czyli w Pentateuchu, w Pięcioksięgu Mojżeszowym, na początku Biblii. Sami Żydzi zwyczajowo imię Boga JHWH odczytują terminem zastępczym Adonai, oznaczającym Władcę, Króla, Pana, Głowę Rodziny lub Gospodarza. Zachowuję literalnie oryginalne literki JHWH, które można sobie odczytać wedle używanego w danym wyznaniu systemu czytania i tłumaczenia Biblii, tam gdzie rzeczywiście występują, wszystkie cztery JHWH, czasem trzy JHW lub dwie JH.

Oryginalny biblijny Dekalog czy zbiór podstawowych Przykazań Boga jest niewątpliwie użyteczny dla wszelkich moralnych, etycznych rozważań i refleksji, kontemplacji czy medytacji, szczególnie w kręgu kultury odchrześcijańskiej, czyli formalnie na samej Biblii jako źródle etyczno- moralnej wiedzy objawionej opartej. Użyta czasownikowa forma przekładu zamiast rodzaju męskiego (np. "kraść" zamiast "kradł") jest uzasadniona sposobem zapisu oryginału hebrajskiego, jako jedna z możliwości transponowania treści z hebrajskiego na język polski. 

Wedle żydowskich apokryfów, kamień z którego były wykonane kamienne tablice z Przykazaniami to szmaragd. Badanie Dziesięciorga Przykazań u źródła na pewno byłoby jeszcze bardziej twórcze, gdyby uwzględnić warianty i odcienie znaczeń z kilku różnych częściej spotykanych przekładów Biblii, jednak taką bardziej szczegółową analizę podejmiemy może w przyszłości, o ile temat zyska szersze grono zainteresowanych duchowością, mistyką, gnozą i oświeconą moralnością. Tutaj jedynie sygnalizuję ten ciekawy temat, tyczący w swej istocie semickich źródeł europejskiej etyki i moralności, wiedząc przy tym jednocześnie, że stosunkowo mało chrześcijan i katolików czytuje i zna oryginalny Dekalog, nie mówiąc już o jego stosowaniu w codziennym życiu.

Pozostawiamy treść Istotnych Przykazań w ich oryginalnym kontekście, aby lepiej móc uchwycić ich sens i znaczenie nadane przez ich Dawcę! 

DEKALOG w Księdze Wyjścia (Exodus)

(1) Wtedy mówił Bóg (Elohim) wszystkie te słowa:

(2) Ja jestem JHWH, twój Elohim (Bóg), który cię wywiódł z ziemi egipskiej, z domu niewoli. (3) Nie będziesz miał cudzych bogów obok Mnie!

(4) Nie będziesz czynił żadnej rzeźby ani żadnego obrazu tego, co jest na niebie wysoko, ani tego, co jest na ziemi nisko, ani tego, co jest w wodach pod ziemią! (5) Nie będziesz oddawał im pokłonu i nie będziesz im służył, ponieważ Ja JHWH, twój Bóg, jestem Bogiem zazdrosnym, który karze występek ojców na synach do trzeciego i czwartego pokolenia względem tych, którzy Mnie nienawidzą. (6) Okazuję zaś łaskę aż do tysiącznego pokolenia tym, którzy Mnie miłują i przestrzegają moich przykazań. 

(7) Nie będziesz wzywał imienia JHWH, Boga twego, do czczych rzeczy, gdyż JHWH nie pozostawi bezkarnie tego, który wzywa Jego imienia do czczych rzeczy. 

(8) Pamiętaj o dniu szabatu (soboty), aby go uświęcić. (9) Sześć dni będziesz pracować i wykonywać wszystkie twe zajęcia. (10) Dzień zaś siódmy jest szabatem ku czci JHWH, Boga twego. Nie możesz przeto w dniu tym wykonywać żadnej pracy ani ty sam, ani syn twój, ani twoja córka, ani twój niewolnik, ani twoja niewolnica, ani twoje bydło, ani cudzoziemiec, który mieszka pośród twych bram. (11) W sześciu dniach bowiem uczynił JHWH niebo, ziemię, morze oraz wszystko, co jest w nich, w siódmym zaś dniu odpoczął. Dlatego pobłogosławił JHWH dzień szabatu (soboty) i uznał go za święty. 

(12) Czcij ojca twego i matkę twoją, abyś długo żył na ziemi, którą JHWH, Bóg twój, da tobie. 

(13) Nie będziesz zabijać. 

(14) Nie będziesz cudzołożyć. 

(15) Nie będziesz kraść. 

(16) Nie będziesz mówić przeciw bliźniemu twemu kłamstwa jako świadek. 

(17) Nie będziesz pożądać domu bliźniego twego. Nie będziesz pożądać żony bliźniego twego, ani jego niewolnika, ani jego niewolnicy, ani jego wołu, ani jego osła, ani żadnej rzeczy, która należy do bliźniego twego.

(18) Wtedy cały lud, słysząc grzmoty i błyskawice oraz głos trąby i widząc górę dymiącą, przeląkł się i drżał, i stał z daleka. (19) I mówili do Mojżesza: -- Mów ty z nami, a my będziemy cię słuchać! Ale Bóg niech nie przemawia do nas, abyśmy nie pomarli! (20) Mojżesz rzekł do ludu: Nie bójcie się! Bóg przybył po to, aby was doświadczyć i pobudzić do bojaźni przed sobą, żebyście nie grzeszyli. (21) Lud stał ciągle z daleka, a Mojżesz zbliżył się do ciemnego obłoku, w którym był Bóg. 

(22) Rzekł nadto JHWH do Mojżesza: -- Tak powiesz Izraelitom: Wy sami widzieliście, że z nieba do was przemawiałem. (23) Nie będziecie sporządzać obok Mnie bożków ze srebra ani bożków ze złota nie będziecie sobie czynić. (24) Uczynisz Mi ołtarz z ziemi i będziesz składać na nim twoje całopalenia, twoje ofiary biesiadne z twojej trzody i z bydła na każdym miejscu, gdzie każę ci wspominać moje imię. Przyjdę do ciebie i będę ci błogosławił. (25) A jeśli uczynisz Mi ołtarz z kamieni, to nie buduj go z kamieni ciosanych, bo zbezcześcisz go, gdy przyłożysz do niego swoje dłuto. (26) Nie będziesz wstępował po stopniach do mojego ołtarza, żeby się nie odkryła nagość twoja. 

(Ks. Wyjścia, Exodus, 20:1-26, Biblia Tysiąclecia) 

Menora - świecznik

DEKALOG w Księdze Powtórzonego Prawa (Deuteronium) 

(1) Mojżesz zwołał całego Izraela i rzekł do niego: Słuchaj, Izraelu, praw i przykazań, które ja dziś mówię do twych uszu, ucz się ich i dbaj o to, aby je wypełniać. (2) JHWH, Bóg nasz, zawarł z nami przymierze na Horebie. (3) Nie zawarł JHWH tego przymierza z ojcami naszymi, lecz z nami, którzy tu dzisiaj wszyscy żyjemy. (4) Spośród ognia na Górze mówił JHWH z wami twarzą w twarz. (5) W tym czasie ja stałem między JHWH a wami, aby wam oznajmić słowa JHWH, gdyście się bali ognia i nie weszli na górę. A On mówił: 

(Lista Dziesięciorga Przykazań) 

(6) Jam jest JHWH, Elohim (Bóg) twój, który cię wyprowadził z ziemi egipskiej, z domu niewoli. (7) Nie będziesz miał bogów innych oprócz Mnie.

(8) Nie uczynisz sobie posągu ani żadnego obrazu tego, co jest na niebie wysoko albo na ziemi nisko, lub w wodzie poniżej ziemi. (9) Nie będziesz oddawać im pokłonu ani służyć. Bo Ja jestem JHWH, Elohim twój, Bóg zazdrosny, karzący nieprawość ojców na synach w trzecim i w czwartym pokoleniu - tych, którzy Mnie nienawidzą, (10) a który okazuje łaskę w tysiącznym pokoleniu tym, którzy Mnie miłują i strzegą moich przykazań.

(11) Nie będziesz brać imienia JHWH, Elohim twego, do czczych rzeczy, bo nie dozwoli JHWH, by pozostał bezkarny ten, kto bierze Jego imię do czczych rzeczy. 

(12) Będziesz zważać na szabat (dzień sobotni), aby go święcić, jak ci nakazał JHWH, Elohim twój. (13) Sześć dni będziesz pracować i wykonywać wszelką twą pracę, (14) lecz w siódmym dniu jest szabat JHWH, Boga twego. Nie będziesz wykonywać żadnej pracy ani ty, ani twój syn, ani twoja córka, ani twój sługa, ani twoja służąca, ani twój wół, ani twój osioł, ani żadne twoje zwierzę, ani obcy, który przebywa w twoich bramach; aby wypoczął twój niewolnik i twoja niewolnica, jak i ty. (15) Pamiętaj, że byłeś niewolnikiem w ziemi egipskiej i wyprowadził cię stamtąd JHWH, Bóg twój, ręką mocną i wyciągniętym ramieniem: przeto ci nakazał JHWH, Bóg twój, strzec dnia szabatu. 

(16) Czcij swego ojca i swoją matkę, jak ci nakazał JHWH, Elohim twój, abyś długo żył i aby ci się dobrze powodziło na ziemi, którą ci daje JHWH, Bóg twój.

(17) Nie będziesz zabijać.

(18) Nie będziesz cudzołożyć.

(19) Nie będziesz kraść.

(20) Jako świadek nie będziesz mówić przeciw bliźniemu (sąsiadowi) twemu kłamstwa.

(21) Nie będziesz pożądać żony swojego bliźniego. Nie będziesz pragnął domu swojego bliźniego ani jego pola, ani jego niewolnika, ani jego niewolnicy, ani jego wołu, ani jego osła, ani żadnej rzeczy, która należy do twojego bliźniego.

(22) Te słowa wyrzekł JHWH do waszego zgromadzenia na górze spośród ognia, obłoku i ciemności donośnym głosem, niczego nie dodając. Napisał je na dwu tablicach kamiennych i dał mi je. (23) Gdy usłyszeliście głos spośród ciemności, a góra ogniem płonęła - zbliżyli się do mnie wszyscy wodzowie pokoleń i starsi, (24) i rzekli: - Oto JHWH, Bóg nasz, okazał nam swoją chwałę i wielkość. Głos Jego słyszeliśmy spośród ognia. Dziś widzieliśmy, że Bóg może przemówić do człowieka, a on pozostanie żywy. (25) Czemu teraz mamy umrzeć? Ten bowiem ogromny ogień nas pochłonie. Jeśli jeszcze nadal będziemy słuchać głosu JHWH, Boga naszego, pomrzemy. (26) Któż ze wszystkich, którzy by usłyszeli głos Boga Żywego, przemawiającego spośród ognia, jak my, pozostanie przy życiu? (27) Zbliż się ty i słuchaj tego wszystkiego, co mówi JHWH, Bóg nasz. Mów ty do nas wszystko, co powie do ciebie JHWH, Bóg nasz, a my usłuchamy i wykonamy to.

(28) JHWH usłyszał wasze głośne słowa, gdy mówiliście do mnie. I rzekł mi JHWH: - Usłyszałem głośne słowa tego ludu, które wypowiedzieli do ciebie. Słuszne jest wszystko to, co ci powiedzieli. (29) Oby zawsze mieli w sercu tę samą bojaźń przede Mną i wykonywali zawsze wszystkie moje przykazania po wszystkie dni, aby się dobrze powodziło im i synom ich na wieki. (30) Idź i powiedz im: Wróćcie do swoich namiotów! (31) A ty zostań tutaj ze Mną. Ja ci powiem wszystkie moje polecenia, prawa i nakazy, jakich masz im nauczyć, aby je pełnili w ziemi, którą Ja im daję na własność. (32) Przeto starajcie się wypełniać [wszystko], co wam nakazał JHWH, Bóg wasz: Nie odstępujcie od tego ani na prawo, ani na lewo. (33) Idźcie dokładnie drogą wyznaczoną wam przez JHWH, Boga waszego, byście mogli żyć, by dobrze wam się wiodło i byście długo przebywali w ziemi, którą macie posiąść. 

(Księga Powtórzonego Prawa, Deuteronium, 5:1-33, na podstawie: Biblia Tysiąclecia)

Zredagowane na podstawie ogólnie dostępnej Biblii Tysiąclecia.